Dữ liệu mới về FDI tiếp tục cho thấy xu hướng đáng lo ngại về sự sụt giảm trong đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Trung Quốc. Các doanh nghiệp quốc tế vẫn tỏ ra e ngại trước môi trường kinh doanh tại Trung Quốc.
Dữ liệu do chính quyền Trung Quốc công bố vào thứ 6 (21/6) cho thấy "lượng vốn nước ngoài thực tế được sử dụng", một chỉ số đo lường đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Trung Quốc, đã giảm trong 12 tháng liên tiếp, làm nổi bật những thách thức đối với chính quyền Trung Quốc trong việc thu hút đầu tư nước ngoài.
Theo dữ liệu do Bộ Thương mại Trung Quốc công bố vào thứ 6, từ tháng 1 đến tháng 5 năm 2024, "vốn nước ngoài thực tế được sử dụng" của Trung Quốc đã giảm 28,2% so với cùng kỳ năm trước xuống còn 412,51 tỷ CNY (nhân dân tệ) (56,8 tỷ USD).
Bloomberg cho biết dữ liệu đầu tư trực tiếp nước ngoài mới nhất do chính quyền Trung Quốc công bố kéo dài xu hướng giảm liên tục kể từ tháng 6/2023.
Từ tháng 1 đến tháng 4 năm nay, lượng vốn nước ngoài thực tế được sử dụng ở Trung Quốc là 360,2 tỷ CNY, giảm 27,9% so với cùng kỳ năm trước; Từ tháng 1 đến tháng 3 năm nay, con số này là 301,67 tỷ CNY, giảm 26,1% so với cùng kỳ năm trước.
Do môi trường kinh doanh không ổn định và triển vọng tăng trưởng kinh tế ảm đạm của Trung Quốc, dòng vốn nước ngoài đổ vào nước này đã giảm mạnh. Chính quyền Trung Quốc đã tìm cách tăng cường lòng tin của các nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư vào Trung Quốc, nhưng các nhà lãnh đạo doanh nghiệp nước ngoài đã cáo buộc Bắc Kinh nói một đằng làm một nẻo.
-
- Văn phòng đóng cửa của Tập đoàn Mintz được nhìn thấy trong một tòa nhà văn phòng ở Bắc Kinh, Trung Quốc, vào ngày 24/3/2023. (Ảnh: Greg Baker/AFP qua Getty Images)
Ông Jens Eskelund, chủ tịch Phòng Thương mại Liên minh Châu Âu tại Trung Quốc, đã cảnh báo chính quyền Trung Quốc vào tháng 8 năm ngoái rằng các công ty nước ngoài tại Trung Quốc đang trải qua "sự mệt mỏi với lời hứa". Vào thời điểm đó, ông cho biết Phòng Thương mại Liên minh Châu Âu tại Trung Quốc vẫn chưa thấy dấu hiệu nào cho thấy chính quyền Trung Quốc sẵn sàng thực hiện các cải cách cơ cấu để giải quyết những thách thức cơ bản mà nền kinh tế Trung Quốc đang phải đối mặt và cho phép các doanh nghiệp tư nhân và nước ngoài phát huy hết tiềm năng nhằm hỗ trợ cho nền kinh tế Trung Quốc.
Vào tháng 3, Trung Quốc đã cam kết sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào lĩnh vực sản xuất. Nhưng ông Sean Stein, chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Trung Quốc, nhấn mạnh rằng chìa khóa nằm ở hành động của chính quyền Trung Quốc. Ông cho biết mặc dù những tuyên bố như vậy có mang tính khích lệ, nhưng "những thông báo (từ Trung Quốc) không thay đổi được thị trường và những lời hứa không dẫn dắt được đầu tư". Ông cho biết "Như thường lệ, chìa khóa là việc thực hiện toàn diện và kịp thời".
Đại sứ Hoa Kỳ tại Trung Quốc Nicholas Burns cho biết hôm 14/3 rằng các công ty Mỹ hoạt động tại Trung Quốc đang do dự trong việc tăng cường đầu tư vào Trung Quốc vì chính quyền Trung Quốc đã gửi đi những tín hiệu mâu thuẫn.
-
- Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen (phải) bắt tay Đại sứ Hoa Kỳ tại Trung Quốc Nicholas Burns (trái) trong khi ông Yang Yingming, tổng giám đốc Vụ Quan hệ Kinh tế Quốc tế của Bộ Tài chính Trung Quốc, quan sát sau khi bà Yellen đến Sân bay Quốc tế Thủ đô Bắc Kinh ở Bắc Kinh, Trung Quốc, vào ngày 6/7/2023. (Ảnh: Mark Schiefelbein/POOL/AFP qua Getty Images)
“Một số quan chức cấp cao của chính quyền Trung Quốc nói rằng đầu tư của khu vực tư nhân được chào đón ở Trung Quốc, khoản đầu tư của bạn sẽ được bảo vệ. Nhưng sau đó, các công ty này cũng đang nghe thấy một thông điệp khác”, ông nói trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg, đồng thời chỉ ra một loạt động thái gây lo ngại của Bắc Kinh như các cuộc đột kích vào các công ty nước ngoài và việc sửa đổi luật chống gián điệp.
Ông nói: “Tôi nghĩ những tiếng nói mà họ đang nghe từ chính quyền Trung Quốc về an ninh quốc gia - chúng là những tiếng nói mạnh mẽ và lớn nhất hiện nay”.
Ông Burns nói thêm, “Rất nhiều công ty không biết định hướng của nền kinh tế ở đây là gì và các chính sách, hướng dẫn và thông số sẽ ra sao. Và vì vậy họ không chắc chắn liệu khi họ thực hiện một khoản đầu tư lớn, đó có phải là một quyết định hợp lý hay không. Vì vậy, rất nhiều người đang giữ tiền nằm yên trong túi. Rất ít công ty rời khỏi thị trường này. Đó là một thị trường lớn, một thị trường quan trọng. Nhưng rất nhiều công ty cũng có Kế hoạch B”.
Trong chuyến thăm Trung Quốc năm 2023, Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Gina Raimondo cho biết các công ty Hoa Kỳ đã nói với bà rằng Trung Quốc "không phù hợp để đầu tư vì rủi ro quá cao".
Sự suy giảm liên tục trong đầu tư trực tiếp nước ngoài cho thấy Trung Quốc không còn hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Mặc dù các nhà đầu tư nước ngoài chưa rút hoàn toàn vốn đầu tư vào Trung Quốc, nhưng lượng đầu tư đang ngày càng ít đi.
Chính quyền Trung Quốc cũng liên tục có các động thái khiến các công ty nước ngoài tại Trung Quốc lo ngại hơn. Năm 2023, chính quyền Trung Quốc đã đột kích vào các văn phòng tại Trung Quốc của nhiều công ty nước ngoài, bao gồm Bain & Company và Mintz Group. Trung Quốc cũng đã phê duyệt một bản sửa đổi mơ hồ của Luật chống gián điệp, mở rộng đáng kể các loại hành vi được coi là gián điệp. Hãng tin Financial Times bình luận rằng điều này có nghĩa là bất cứ điều gì bị Bắc Kinh coi là đáng ngờ đều có thể được coi là hoạt động gián điệp tiềm ẩn, dẫn đến việc chính quyền khám xét và tịch thu cũng như bỏ tù các cá nhân.
Bảo Nguyên tổng hợp
