Các nhà khoa học phát hiện ra mối liên hệ giữa bệnh tim và ung thư, mở ra tiềm năng điều trị mới.
Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Y tế Irving Đại học Columbia phát hiện ra rằng các tế bào cơ trơn (SMC) thành động mạch có thể hành xử giống như các tế bào ung thư, làm trầm trọng thêm tình trạng xơ vữa động mạch. Nghiên cứu của họ, được công bố trên tạp chí Circulation, cho thấy, thuốc chống ung thư có thể giúp ngăn ngừa các cơn nhồi máu cơ tim và đột quỵ do xơ vữa động mạch gây ra.
Xơ vữa động mạch, sự tích tụ chất béo trong mảng bám thành động mạch, là nguyên nhân hàng đầu của bệnh tim mạch. Mặc dù đã có các phương pháp điều trị, ví dụ như thuốc statin, nhưng tỷ lệ các bệnh liên quan đến xơ vữa động mạch vẫn tiếp tục gia tăng. Một Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Frontiers in Cardiovascular Medicine cho biết, xơ vữa động mạch "hiện nay đã vượt qua các bệnh truyền nhiễm để trở thành kẻ giết người phổ biến nhất thế giới".
Bác sĩ Huize Pan, tác giả chính của nghiên cứu và là phó giáo sư Y khoa tại Đại học Vanderbilt, nói với The Epoch Times "Từ vài thập kỷ qua, xơ vữa động mạch đã được biết đến là một căn bệnh viêm mạn tính". Ông giải thích rằng những phát hiện gần đây đã cung cấp một góc nhìn mới đối với xơ vữa động mạch qua lăng kính của ung thư. Từ đó, mang lại khả năng tìm được các thuốc mới, phục vụ cho công tác phòng ngừa và điều trị.
Hành vi giống ung thư của tế bào cơ trơn thành động mạch
Nhằm mục đích tìm hiểu bằng cách nào mà các tế bào cơ trơn thành động mạch lại bắt đầu hoạt động giống như tế bào ung thư, các nhà nghiên cứu đã sử dụng một số kỹ thuật tiên tiến để thí nghiệm trên chuột và mẫu mô lấy từ bệnh nhân xơ vữa động mạch.
Các nhà nghiên cứu quan sát thấy có tổn thương DNA đáng kể và sự phát triển tế bào nhanh chóng ở cả động mạch người và chuột bị ảnh hưởng bởi xơ vữa động mạch. "Tổn thương DNA là một trong những đặc điểm chính của ung thư", Bác sĩ Pan nói.
Những tế bào SMC này biểu hiện một số đặc điểm giống như ung thư, gồm có: nhân lên nhanh chóng, kháng lại quá trình chết tế bào, xâm lấn các vùng mô xung quanh và gia tăng tổn thương DNA. Tổn thương DNA này, thường không xuất hiện ở các động mạch bình thường, chỉ phổ biến ở các mảng xơ vữa động mạch, và dường như làm bệnh thêm trầm trọng.
Không có dấu hiệu lan rộng nào của các tế bào giống ung thư. "Các tế bào chỉ nằm trong các mảng bám hiện hữu, khiến chúng ta nghĩ rằng chúng chủ yếu hoạt động giống các tế bào của khối u lành tính, nhưng cần có thêm nhiều nghiên cứu trên người và mô hình động vật để chứng minh giả thuyết này", Bác sĩ Muredach Reilly, đồng tác giả của nghiên cứu, lưu ý, trong một thông cáo báo chí.
Sử dụng thuốc ung thư điều trị cho bệnh tim mạch
Để kiểm chứng giả thuyết của mình, các nhà nghiên cứu đã điều trị cho chuột bị xơ vữa động mạch bằng niraparib, một loại thuốc điều trị ung thư nhắm vào các tế bào bị tổn thương DNA. Bác sĩ Pan giải thích rằng niraparib, một chất ức chế PARP, giúp ngăn ngừa các tế bào cơ trơn trong thành động mạch (SMC) biệt hóa thành các loại tế bào khác. Ngoài ra, nó còn làm chậm lại tốc độ phát triển nhanh chóng của SMC và các tế bào có nguồn gốc từ SMC.
Liệu pháp này làm giảm đáng kể kích thước của mảng bám và giúp chúng trở nên ổn định hơn. Mảng bám ổn định ít có khả năng vỡ ra, nhờ đó các biến cố tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim và đột quỵ có thể được phòng ngừa. Mảng bám không ổn định có thể vỡ ra và chắn ngang dòng máu, dẫn đến các tình trạng nguy hiểm cho tính mạng nói trên.
Các tác giả của nghiên cứu cho rằng nghiên cứu của họ mở ra cánh cửa cho việc điều tra sâu hơn về hành vi giống như ung thư của bệnh xơ vữa động mạch. Bằng cách xác định các đột biến đặc hiệu và hiểu rõ về tổn thương DNA của bệnh nhân, các bác sĩ có thể phát triển các liệu pháp điều trị cá nhân hóa.
Theo các tác giả, khái niệm rộng hơn, được gọi là “xơ vữa-ung thư” (athero-oncology), đưa ra gợi ý rằng các phương pháp điều trị ung thư có thể cách mạng hóa việc điều trị xơ vữa động mạch.
“Nếu xét đến tác động đối của việc áp dụng điều trị trên người, sẽ cần thực hiện thêm nhiều nghiên cứu tiền lâm sàng, chẳng hạn như kiểm tra tác dụng phụ, nghiên cứu sâu hơn về cách thức hoạt động của nó trong bệnh xơ vữa động mạch và liệu nó có ảnh hưởng đến các bệnh khác hay không,” Bác sĩ Pan nói.
“Những phát hiện của chúng tôi cung cấp một chiều hướng mới để hiểu về cơ chế bệnh sinh từ góc độ khối u / ung thư, nó rất quan trọng để nắm được bản chất của bệnh và tìm ra các phân tử có thể sử dụng làm thuốc phòng ngừa và điều trị bệnh xơ vữa động mạch”, ông kết luận.
Mặt trái của việc sử dụng thuốc điều trị ung thư cho tim mạch
Nhiều phương pháp điều trị ung thư có liên quan đến bệnh tim, đây là mối lo ngại đáng kể đối với bệnh nhân đang trải qua hóa trị và các liệu pháp chữa ung thư khác. Một nghiên cứu trên Tạp chí Frontiers in Cardiovascular Medicine năm 2023 báo cáo rằng "một số thuốc chống ung thư có thể gây ra bệnh tim do xơ vữa động mạch vành".
Bác sĩ Pan thừa nhận điều này, ông nói: "Đúng là một số hóa chất được sử dụng trong điều trị ung thư có thể làm gia tăng nguy cơ của các vấn đề về tim". Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng một số loại thuốc khác đã được "báo cáo là làm giảm các biến chứng" của bệnh tim. Nghiên cứu của Bác sĩ Pan "cho thấy niraparib có thể có lợi ích tiềm năng trong phòng ngừa và điều trị xơ vữa động mạch".
Nathan Goodyear, một bác sĩ y học tích hợp tại Viện Ung thư Williams, bày tỏ lo ngại về các tác dụng phụ của niraparib, bao gồm chảy máu, các vấn đề đông máu, các vấn đề về đường tiêu hóa, đau đầu và mệt mỏi. Ông đề xuất một phương pháp tiếp cận tích hợp hơn, kết hợp các phương pháp điều trị tự nhiên và thông thường, có thể tối ưu hóa điều trị, đồng thời giảm tác dụng phụ. Ông chỉ ra khả năng sử dụng các chất ức chế PARP tự nhiên như quercetin, curcumin và axit chlorogenic.
Không có một giải pháp thần kỳ
"Có rất nhiều điểm tương đồng giữa xơ vữa động mạch và ung thư vì chúng đều thuộc về bệnh lão hóa", Bác sĩ Goodyear nói với The Epoch Times qua email.
Ông nhấn mạnh đến sự phức tạp vốn có của các bệnh như xơ vữa động mạch và ung thư, và cho rằng việc tìm kiếm một "giải pháp thần kỳ" là suy nghĩ quá giản đơn. "Đối với bệnh xơ vữa động mạch, cũng như ung thư, trường hợp của niraparib chính là đang tìm giải pháp thần kỳ" ông lưu ý, nhấn mạnh sự cần thiết của các chiến lược điều trị toàn diện, giải quyết nguyên nhân gây bệnh thay vì chỉ tập trung vào các triệu chứng.
Bác sĩ Goodyear tranh luận rằng cách tiếp cận theo kiểu "chiến tranh chống ung thư" truyền thống, do Tổng thống Nixon khởi xướng vào năm 1971, là sai lầm. "Chiến tranh chống ung thư chính là chiến tranh chống lại cơ thể", ông giải thích. "Nó không hiệu quả trong điều trị ung thư và cũng sẽ không hiệu quả trong điều trị xơ vữa động mạch".
Bác sĩ Goodyear kêu gọi một sự thay đổi mô hình trong suy nghĩ của ngành y tế để chống lại các bệnh phức tạp như xơ vữa động mạch. "Chúng ta không thể tiếp tục suy nghĩ theo trình tự hoặc theo chiến lược điều trị 1: 1. Chúng ta thậm chí phải suy nghĩ vượt ra ngoài khuôn khổ của căn bệnh", ông nói.
"Mặc dù tư duy đổi mới trong nghiên cứu này mang lại hy vọng, nhưng tư duy đổi mới cần phải tiếp tục để định hướng lại mục tiêu và kết quả. Mục tiêu không phải là điều trị căn bệnh mà là chữa lành".
Theo Sheramy Tsai, The Epoch Times
Tân Minh biên dịch
Sheramy Tsai, BSN, RN, là một y tá dày dạn kinh nghiệm với sự nghiệp viết lách kéo dài hàng thập kỷ. Là cựu sinh viên của Middlebury College và Johns Hopkins, Tsai kết hợp chuyên môn viết lách và điều dưỡng của mình để mang đến nội dung có sức ảnh hưởng lớn. Sống ở Vermont, cô cân bằng cuộc sống nghề nghiệp của mình với cuộc sống bền vững và nuôi dạy ba đứa con.
