Làm thế nào phát hiện và sử dụng nhân tài - Bá Lạc xem tướng ngựa

Trong thời đại cạnh tranh gay gắt như ngày nay, các tập đoàn, công ty, tổ chức, cho đến quốc gia, đều dốc sức tìm kiếm nhân tài, nhưng phần nhiều đều thất vọng, vì tìm không thấy, hoặc tìm thấy nhưng cuối cùng phát hiện ra cũng không phải nhân tài như ý. Vậy làm thế nào để phát hiện và sử dụng nhân tài. Câu chuyện Bá Lạc xem tướng ngựa có thể là một sự gợi ý, khai mở tốt.

Trong truyền thuyết, vị Thần Tiên quản lý ngựa trên Trời tên là Bá Lạc. Ở nhân gian, mọi người cũng gọi người giỏi xem tướng ngựa, đánh giá ngựa tốt hay xấu là Bá Lạc.

Người đầu tiên được gọi là Bá Lạc, vốn tên là Tôn Dương. Ông là người sống thời Xuân Thu. Do ông vô cùng xuất sắc trong việc nghiên cứu về ngựa, mọi người luôn gọi ông là Bá Lạc, sau thời gian dài, họ đã quên tên thật của ông.

Một lần Bá Lạc được Sở Vương ủy thác đi mua tuấn mã có thể ngày đi ngàn dặm. Bá Lạc nói với Sở Vương rằng: “Thiên lý mã rất hiếm, tìm được không dễ. Cần phải đi khắp nơi tìm kiếm. Xin Đại vương chớ sốt ruột, thần dốc hết sức hoàn thành phó thác của Đại vương”.

Bá Lạc đã tìm khắp trong mấy nước, cả vùng Yên - Triệu vốn nổi tiếng là nơi sản sinh ra ngựa tốt, ông cũng đều đã tới tìm kiếm kỹ lưỡng, chịu đủ mọi vất vả cực nhọc, nhưng vẫn chưa tìm được ngựa tốt như ý.

Một ngày, Bá Lạc trên đường từ nước Tề trở về, nhìn thấy trên đường có một con ngựa đang kéo xe muối, rất chật vật leo lên dốc. Ngựa mệt nhọc thở phì phì, mỗi bước đi đều rất khó nhọc.

Bá Lạc xưa nay đều rất gần gũi với ngựa, nên bất giác bước tới gần. Con ngựa này thấy Bá Lạc tới gần thì bỗng nhiên ngẩng đầu lên, mở to mắt và hý lớn, dường như muốn nói điều gì đó với Bá Lạc.

Từ tiếng hý của nó, Bá Lạc lập tức phán đoán ra đây là con tuấn mã hiếm có. Bá Lạc nói với người đánh xe rằng: “Con ngựa này xông pha chốn sa trường, không có con ngựa nào có thể sánh với nó được. Nhưng nếu dùng nó để kéo xe, thì nó thậm chí không bằng một con ngựa bình thường. Hay là ông bán nó cho tôi đi”.

Người đánh xe cho rằng, Bá Lạc là một người ngu ngốc, ông ta cảm thấy con ngựa này rất tầm thường, kéo xe không đủ sức, ăn thì lại ăn khỏe, mà vẫn gầy như que củi. Thế là ông ta lập tức đồng ý ngay.

Bá Lạc dắt ngựa đi thẳng về nước Sở. Ông dắt ngựa đến cung của Sở Vương, vỗ vỗ vào cổ ngựa và nói: “Ta tìm được chủ nhân tốt cho ngươi rồi”.

Dường như thiên lý mã hiểu được lời của Bá Lạc, nó giơ vó trước lên gõ lộp cộp xuống nền đất, rồi tung vó vươn cái cổ dài hý vang. Tiếng hý của nó như tiếng chuông tiếng khánh, vang đến mây trời.

Sở Vương nghe tiếng ngựa hý thì bước ra ngoài cung. Bá Lạc chỉ con ngựa và nói: “Bẩm Đại vương, thần đã đem thiên lý mã về cho ngài rồi, xin Đại vương hãy xem kỹ”.

Sở Vương nhìn con ngựa mà Bá Lạc dắt đến, thấy nó gầy nhom không ra hình dáng gì, thì cho rằng Bá Lạc đang trêu chọc mình, nên tỏ vẻ không vui và nói: “Trẫm tin khanh giỏi xem tướng ngựa, nên mới sai khanh đi mua ngựa, nhưng khanh đã mua con ngựa gì kia chứ. Con ngựa này ngay cả đi đường còn khó nhọc, thì có thể ra chiến trường được không?”.

Bá Lạc nói: “Đây thực sự là thiên lý mã, nhưng vì nó kéo xe một thời gian, lại không được chăm sóc ăn uống cẩn thận, nên thể lực tổn hại nặng, khiến nó rất gầy gò. Chỉ cần chăm sóc tốt, thì không quá nửa tháng nó sẽ khôi phục thể lực”.

Sở Vương nghe vậy thì bán tín bán nghi, bèn lệnh cho mã phu tận tâm tận lực chăm sóc ngựa. Quả nhiên, con ngựa này đã trở thành một con tuấn mã tinh khôn khỏe mạnh. Sở Vương cưỡi ngựa vung roi, chỉ thấy tiếng gió vù vù bên tai, chỉ một lúc đã chạy xa ngoài trăm dặm rồi.

Sau này, thiên lý mã cùng Sở Vương xông pha sa trường, lập nhiều chiến công. Sở Vương càng kính trọng Bá Lạc hơn.

Câu chuyện này cho thấy, nếu không có người giỏi phát hiện ra nhân tài, như Bá Lạc phát hiện ra thiên lý mã, thì dẫu có nhân tài như thiên lý mã cũng vô dụng.

Thế gian luôn có nhân tài, nhưng nếu không dùng phương pháp đúng đắn để đối đãi với nhân tài, để hiểu nhân tài, phát hiện ra nhân tài, thì nhân tài sẽ biến mất. Giống như thiên lý mã này, nếu không được Bá Lạc phát hiện ra, thì nó vẫn cứ ngày ngày cực khổ kéo xe, cho đến ngày kiệt sức gục ngã mà thôi.

Jing Di - NTDTV
Trung Hòa biên dịch