Nghiên cứu mới cho thấy thuốc giảm cân phổ biến có thể điều trị chứng ngưng thở khi ngủ

Tizepatide, một loại thuốc trị tiểu đường và giảm cân, hiện đang được bán trên thị trường dưới tên thương mại là Mounjaro và Zepbound, có thể giảm béo phì, một yếu tố  chính gây ngưng thở khi ngủ.

Theo một nghiên cứu mới được tài trợ bởi nhà sản xuất thuốc Eli Lilly and Company, thì Tirzepatide, một loại thuốc trị tiểu đường phổ biến và được phép sử dụng để kiểm soát cân nặng mạn tính, cũng có thể hỗ trợ điều trị chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) trên những bệnh nhân béo phì.

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là một rối loạn hô hấp thông thường, gây ảnh hưởng đến đường hô hấp trên. Nó khiến người bệnh bị ngừng thở tạm thời trong khi ngủ, dẫn đến ngủ kém, các vấn đề về sức khỏe tâm thần và nguy cơ mắc bệnh tim mạch tăng cao.

Theo bài nghiên cứu được công bố ngày 21 tháng 6, trên Tạp chí Y học New England (NEJM), Tirzepatide, đang được bán dưới thương hiệu Mounjaro và Zepbound, đã làm giảm được gần 59% số lần ngừng thở của bệnh nhân khi ngủ.

Loại thuốc này cũng giúp cải thiện bệnh tim mạch và béo phì, vốn là những tình trạng góp phần gây ra chứng ngưng thở khi ngủ. Có khoảng 70% người mắc chứng OSA bị béo phì.

Bác sĩ Atul Malhotra, tác giả chính của nghiên cứu, giám đốc y khoa về giấc ngủ tại Đại học California-San Diego Health và là nhà tư vấn cho Eli Lilly and Company, cho biết trong một thông cáo báo chí: "Nghiên cứu này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong điều trị OSA, mang lại một lựa chọn điều trị mới đầy hứa hẹn, có thể giải quyết cả các biến chứng về hô hấp lẫn chuyển hóa".

Mỗi giờ giảm được 25 tới 29 lần ngừng thở

Nghiên cứu này dựa trên hai thử nghiệm ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng, với 469 người tham gia. Những người tham gia đều bị béo phì lâm sàng, mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn từ trung bình đến nặng. Họ tới từ chín quốc gia, trong đó có Hoa Kỳ, Đức và Úc.

Theo nghiên cứu, những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ ở mức độ trung bình sẽ ngừng thở 15 đến 30 lần mỗi giờ, trong khi những người ngừng thở 30 lần trở lên được coi là bệnh nặng.

Những người tham gia trong cả hai thử nghiệm đều được dùng liều dung nạp tối đa tirzepatide (10 hoặc 15mg) hoặc giả dược trong 52 tuần. Họ duy trì chế độ ăn cắt giảm 500 calo mỗi ngày và tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần.

Trong thử nghiệm đầu tiên, nhóm dùng tirzepatide giảm được trung bình 25 lần ngừng thở mỗi giờ so với chỉ có 5 lần ở nhóm dùng giả dược.

Trong thử nghiệm thứ hai, những người dùng tirzepatide trung bình giảm được khoảng 29 lần, tương đương 58,7% số lần ngừng thở, so với mức giảm trung bình chỉ 3% ở nhóm dùng giả dược.

Những người tham gia nghiên cứu cho biết, họ có chất lượng giấc ngủ tốt hơn và ít bị quấy rầy hơn. Ngoài ra, những người tham gia trong thử nghiệm đầu tiên giảm được 18%, và những người tham gia thử nghiệm thứ hai giảm trung bình được 20% trọng lượng cơ thể.

Bác sĩ Ronald Grunstein, đồng tác giả, bác sĩ chuyên khoa về giấc ngủ, nói với The Epoch Times: "Cách thức chủ yếu, qua đó, tirzepatide làm giảm mức độ nghiêm trọng của chứng ngưng thở khi ngủ là nhờ loại bỏ chất béo xung quanh đường hô hấp trên và bụng, giúp đường thở ít bị hẹp hơn trong khi ngủ".

OSA khiến đường hô hấp trên bị tắc nghẽn trong khi ngủ, làm giảm hoặc ngừng hoàn toàn luồng khí. Béo phì, amidan phình to hoặc thay đổi nội tiết tố đều có thể làm hẹp đường thở.

Các nhà nghiên cứu cũng quan sát thấy hiện tượng giảm gánh nặng thiếu oxy, giảm các protein gây viêm và cải thiện huyết áp tâm thu.

Bác sĩ Malhotra cho biết, tirzepatide nên được dùng kết hợp với liệu pháp Áp lực dương đường thở liên tục (CPAP), để đạt được sự cải thiện tối ưu. Máy CPAP sử dụng dòng khí áp lực dương nhẹ để giữ cho đường thở không bị đóng trong khi ngủ.

Những người tham gia trong thử nghiệm thứ hai, có mức giảm số lần ngừng thở cao hơn, được áp dụng liệu pháp CPAP này, trong khi những người tham gia thử nghiệm đầu tiên thì không sử dụng.

Bác sĩ Malhotra nói trong thông cáo báo chí, "Chúng tôi tin rằng việc kết hợp liệu pháp CPAP với giảm cân sẽ là phương án tối ưu để cải thiện nguy cơ tim mạch và các triệu chứng. Tirzepatide cũng có thể nhắm vào các cơ chế nền tảng đặc hiệu của chứng ngưng thở khi ngủ, do đó có khả năng mang lại các phương pháp điều trị có tính cá nhân hóa và hiệu quả hơn". Ông cho biết, bước tiếp theo sẽ bao gồm việc tiến hành các thử nghiệm lâm sàng để đánh giá tác dụng lâu dài của tirzepatide.

Bác sĩ Sanjay R. Patel, một chuyên gia về bệnh phổi và y học giấc ngủ, cho biết trong bài bình luận của ông trên NEJM rằng, các kết quả ban đầu từ các thử nghiệm lâm sàng này, cho thấy tính hữu ích của tirzepatide như là một phương pháp kết hợp, để điều trị béo phì trên những bệnh nhân OSA.

Tuy nhiên, ông lưu ý rằng các bằng chứng thực tế cho thấy, gần 50% bệnh nhân điều trị béo phì bằng thuốc như tirzepatide sẽ không tuân thủ và ngừng điều trị trong vòng 12 tháng.

An toàn thuốc

Trong thử nghiệm thứ hai, hơn 80% người tham gia thuộc nhóm dùng tirzepatide báo cáo đã gặp một hay nhiều tác dụng phụ. Trong khi đó, số người gặp một hay nhiều tác dụng phụ trong nhóm dùng giả dược là khoảng 75%.

Các tác dụng phụ thường gặp nhất trong nhóm dùng tirzepatide là tiêu chảy, buồn nôn và nôn.

Số người bị rối loạn nhịp tim và rối loạn trầm cảm nặng ở cả nhóm dùng giả dược và nhóm dùng tirzepatide là tương đương nhau. Tuy nhiên, chỉ có nhóm dùng tirzepatide có báo cáo các vấn đề về đường tiêu hóa nghiêm trọng.

Tirzepatide trong hai thuốc thương mại Mounjaro và Zepbound

Vào tháng 5 năm 2022, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt tirzepatide với tên thương mại Mounjaro để điều trị bệnh tiểu đường type 2. Giống như semaglutide, tirzepatide là thuốc tiêm một lần mỗi tuần, mô phỏng hai hormone giúp tăng tiết insulin và ức chế cảm giác thèm ăn.

Tuy nhiên, tirzepatide cũng tác động đến các tế bào mỡ, ảnh hưởng đến sự phân bố chất béo, mặc dù cơ chế hoạt động chính xác vẫn chưa được biết rõ.

Vào tháng 11 năm 2023, FDA cũng đã phê duyệt tirzepatide với tên thương mại Zepbound để điều trị béo phì ở người lớn do khả năng tăng cường giảm cân.

Liều dùng khởi đầu được khuyến nghị cho Mounjaro và Zepbound là 2,5 mg mỗi tuần một lần trong bốn tuần. Sau đó, được hướng dẫn tăng lên 5mg mỗi tuần.

Theo Megan Redshaw, The Epoch Times
Tân Minh biên dịch

Megan Redshaw là một luật sư và nhà báo điều tra có nền tảng về khoa học chính trị. Cô cũng là một nhà trị liệu tự nhiên truyền thống với các chứng chỉ bổ sung về khoa học dinh dưỡng và thể dục.