Ngưu bàng không chỉ là một thực phẩm bổ dưỡng mà còn là một loại thảo mộc quý giá với nhiều công dụng. Nó chứa các hợp chất hỗ trợ chống lại ung thư, giảm viêm, giảm đau, đồng thời hỗ trợ các vấn đề sức khỏe như táo bón, béo phì và bệnh về da.
Mọi bộ phận của ngưu bàng đều có ích.
Một nghiên cứu năm 2010 được công bố trên Tạp chí Dược lý Viêm nhiễm cho thấy, các hợp chất hoạt tính trong rễ ngưu bàng có thể "thanh lọc máu" tương tự với lý thuyết của Y học cổ truyền và "thúc đẩy lưu thông máu đến bề mặt da", từ đó cải thiện tình trạng da và điều trị các bệnh như chàm.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy chất chống oxy hóa và hợp chất chống đái tháo đường trong rễ ngưu bàng.
Hạt ngưu bàng chứa các hợp chất hoạt tính có đặc tính chống viêm và "hiệu quả trong việc ức chế mạnh sự phát triển của khối u, chẳng hạn như ung thư tuyến tụy".
Hơn nữa, các thành phần hoạt tính được chiết xuất từ lá ngưu bàng có thể ức chế sự phát triển của vi sinh vật trong miệng.
Một đánh giá năm 2023 cho thấy ngưu bàng và các chất chuyển hóa có hoạt tính sinh học mang đến nhiều tác dụng dược lý, "bao gồm hoạt tính kháng khuẩn, chống béo phì, chống oxy hóa, chống ung thư, chống viêm, chống đái tháo đường, chống dị ứng, [và] chống virus...", cũng như tác dụng bảo vệ dạ dày, gan và hệ thần kinh.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dược lý học tiết lộ rằng arctigenin, hợp chất hoạt tính chủ yếu trong ngưu bàng, có đặc tính chống viêm.
Nó cho thấy tiềm năng đáng kể trong việc điều trị viêm cấp tính và các bệnh mãn tính khác nhau, đồng thời giúp cải thiện rối loạn chuyển hóa và chức năng rối loạn thần kinh trung ương.
Các văn bản y học cổ đại của Trung Quốc ghi chép lại rằng việc tiêu thụ ngưu bàng thường xuyên giúp giảm cân và chống lão hóa.
Các văn bản này chỉ ra rằng ngưu bàng thanh lọc ruột, giảm táo bón và giúp làm phẳng bụng, từ đó góp phần mang lại làn da khỏe mạnh hơn.
Ngưu bàng giàu chất xơ giúp tăng vi khuẩn đường ruột có lợi trong khi giảm vi khuẩn có hại. Nó cũng thúc đẩy nhu động ruột, từ đó loại bỏ độc tố khỏi cơ thể và ngăn ngừa táo bón.
Ngoài ra, chất xơ không hòa tan trong ngưu bàng cần được nhai kỹ, tự nhiên làm chậm tốc độ ăn uống và tăng cảm giác no.
Hai món ăn dinh dưỡng chứa ngưu bàng
1. Salad Ngưu Bàng
Nguyên liệu:
- 1 củ ngưu bàng
- 30 gram mè
- 20 gram giấm trắng
- 5 gram muối
- 10 gram đường
- 10 gram dầu mè
Cách làm:
- Rửa sạch ngưu bàng, gọt vỏ và cắt thành sợi mỏng.
- Thả ngưu bàng vào nước sôi, trụng sơ cho chín.
- Vớt ra và ngâm vào nước lạnh trước khi vắt ráo nước.
- Thêm mè và gia vị, trộn đều, và có thể thưởng thức.
2. Canh rau thập cẩm ngũ hành
Cách đây hơn 20 năm, một người bạn của bố tôi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư và đau dữ dội.
Trong lần đến thăm, ông ấy mô tả cơn đau dữ dội đến mức cảm thấy gần như sắp chết. Tôi gợi ý ông ấy thử “Canh Rau Thập Cẩm Ngũ Hành”. Sau khi ăn canh, ông ấy cho biết cảm thấy khỏe hơn đáng kể, điều đó khiến ông ấy rất vui.
Món canh này bao gồm năm loại rau: củ cải trắng, củ cải xanh, cà rốt đỏ, nấm hương và ngưu bàng. Các loại rau này tương ứng với năm màu: trắng, xanh lá cây, đỏ, đen và vàng.
Theo lý thuyết Ngũ Hành của Y học cổ truyền, những màu sắc này tương ứng với năm cơ quan: phổi, gan, tim, thận và lá lách.
Ăn thường xuyên món canh này được cho là mang lại nhiều lợi ích, bao gồm giảm đau, cải thiện nhu động ruột, chống lão hóa và tăng cường hệ miễn dịch.
Nguyên liệu:
- 450 gram củ cải trắng
- 340 gram củ cải xanh
- 280 gram cà rốt đỏ
- 3-5 tai nấm hương tươi
- 230 gram ngưu bàng
Cách làm:
- Rửa sạch và cắt nhỏ các loại rau.
- Cho 14 chén nước vào nồi lớn.
- Thêm rau đã cắt vào nồi.
- Đun sôi nước và rau trên lửa lớn.
- Giảm lửa xuống mức nhỏ và hầm trong hai giờ.
- Lọc canh để tách rau khỏi nước dùng.
- Nước dùng rau không muối này đã sẵn sàng để thưởng thức.
Cách bảo quản ngưu bàng
Khi mua ngưu bàng, không nên mua quá nhiều để tránh bị mất độ ẩm theo thời gian.
Nếu bạn không thể sử dụng ngay, hãy bọc ngưu bàng trong giấy báo hoặc màng bọc thực phẩm và bảo quản ở nơi mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
Ngoài ra, bạn có thể bọc ngưu bàng trong giấy báo ẩm và bảo quản trong tủ lạnh.
Lưu ý khi ăn ngưu bàng
Những người có chức năng tiêu hóa kém hoặc viêm đường tiêu hóa nên tránh ăn ngưu bàng quá nhiều để tránh đầy bụng hoặc tiêu chảy.
Ngoài ra, người lớn tuổi gặp vấn đề về răng miệng và trẻ nhỏ chưa mọc răng cũng nên tránh ăn ngưu bàng.
Bài thuốc dân gian sử dụng ngưu bàng
- Nước ngưu bàng giảm đau họng
Đối với trẻ em thường bị đau họng, việc chuẩn bị nước ngưu bàng bằng cách nghiền hoặc xay nhuyễn có thể mang lại lợi ích.
Nên uống nước ngưu bàng chậm, vì nó có thể giúp giảm đau họng.
- Cháo ngưu bàng cải thiện mụn trứng cá
Viêm da tiết bã thường liên quan đến thói quen sinh hoạt không điều độ và căng thẳng cao.
Các triệu chứng thường xuất hiện ở vùng chữ T trên mặt (hai bên mũi và trán). Da có thể bị đỏ, ngứa và thậm chí bong tróc, ảnh hưởng đến ngoại hình khuôn mặt.
Cuốn “Bản thảo cương mục”, sách y học cổ truyền Trung Hoa nổi tiếng, cung cấp một giải pháp đơn giản: Cháo ngưu bàng.
Để chế biến, hãy luộc ba củ ngưu bàng cho đến khi mềm, nghiền thành nước, sau đó nấu nước với gạo để thành cháo. Bài thuốc này có thể giúp cải thiện mụn trứng cá và viêm da tiết bã.
Theo Naiwen Hu - The Epoch Times
Hoàng Tuấn biên dịch
Ông Hu Naiwen là bác sĩ y học cổ truyền Trung Quốc tại Shanghai Tong Te Tang ở Đài Bắc (Đài Loan), và là giáo sư tại Đại học Khoa học Sức khỏe Nine Star ở Sunnyvale, California (Mỹ). Ông cũng từng là nhà nghiên cứu khoa học đời sống tại Viện Nghiên cứu Standford. Trong hơn 20 năm hành nghề, ông đã điều trị cho hơn 140.000 bệnh nhân. Ông được biết đến với việc chữa khỏi thành công bệnh nhân ung thư hắc tố thứ 5 trên thế giới bằng phương pháp y học cổ truyền Trung Quốc. Ông Hu hiện đang sản xuất một chương trình sức khỏe trên YouTube với hơn 700.000 người đăng ký. Ông cũng được biết đến với chương trình đường phố nổi tiếng về sức khỏe tổ chức ở nhiều thành phố khác nhau ở Úc và Bắc Mỹ.
