Dầu oliu nguyên chất là sự kết hợp của chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa, trong đó, 80% là axit oleic đơn không bão hòa, có khả năng chống viêm và chống oxy hóa.
Trong nhiều năm, chế độ ăn Địa Trung Hải được ca ngợi vì khả năng tăng cường trí não, giúp duy trì khả năng nhận thức và giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.
Nhưng nghiên cứu mới cho thấy, dầu oliu có thể là nhân tố đặc biệt đứng sau những lợi ích tinh thần nói trên.
Bằng chứng mới nhất
Trong một nghiên cứu điều tra mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và tử vong do chứng mất trí nhớ, được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ, các nhà nghiên cứu đã phân tích chế độ ăn uống và kết quả sức khỏe của hơn 92.000 người trưởng thành ở Mỹ.
Những người tham gia đã báo cáo thói quen ăn uống của họ, bao gồm cả lượng dầu oliu tiêu thụ, cứ bốn năm một lần trong 28 năm. Sau đó, các nhà nghiên cứu phân loại người tham gia dựa trên lượng tiêu thụ dầu oliu hàng ngày của họ:
- Không bao giờ hoặc ít hơn một lần mỗi tháng;
- Tối đa 4,5 gram;
- Giữa 4,6 và 7 gram;
- Hơn 7 gram.
Trong suốt thời gian nghiên cứu, đã có 4.751 trường hợp tử vong liên quan đến chứng mất trí nhớ được ghi nhận.
Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng bất kể cơ địa di truyền và chất lượng tổng thể của chế độ ăn uống, những người tiêu thụ ít nhất 7 gram (nửa muỗng cà phê) dầu oliu mỗi ngày giảm nguy cơ tử vong do chứng mất trí nhớ xuống 28% so với những người không bao giờ hoặc hiếm khi sử dụng dầu oliu trong chế độ ăn uống của họ.
Thậm chí, việc chỉ thay thế một muỗng cà phê, hoặc 5 gram, bơ thực vật và mayonnaise bằng cùng một lượng dầu oliu mỗi ngày được cho là liên quan đến việc giảm 8 – 14% nguy cơ tử vong do chứng mất trí nhớ.
Trong một thông cáo báo chí, Anne-Julie Tessier, nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Trường Y tế Công cộng Harvard T.H. Chan và đồng tác giả nghiên cứu, cho biết:
"Nghiên cứu này củng cố các khuyến nghị ăn uống sử dụng dầu thực vật như dầu oliu, đồng thời cho thấy chúng không chỉ hỗ trợ sức khỏe tim mạch mà còn có khả năng hỗ trợ sức khỏe não bộ".
Bà nói thêm: "Lựa chọn dầu oliu, một sản phẩm tự nhiên, thay vì các chất béo như bơ thực vật và mayonnaise thương mại là một lựa chọn an toàn và có thể giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, vốn có thể gây tử vong".
Tuy nhiên, đây là một nghiên cứu quan sát, vì vậy nó không chứng minh rằng dầu oliu là nguyên nhân làm giảm nguy cơ tử vong do chứng mất trí nhớ.
Cần có thêm nghiên cứu, chẳng hạn như các thử nghiệm có đối chứng ngẫu nhiên, để xác nhận không chỉ tác dụng mà còn cả lượng dầu oliu tối ưu cần thiết để thấy được những lợi ích này, bà Tessier lưu ý.
Các đặc tính của dầu oliu liên quan đến sức khỏe não bộ tốt hơn
Kết quả của nghiên cứu này hỗ trợ các phát hiện khác, chứng minh dầu oliu đem lại nhiều lợi ích sức khỏe hơn so với chất béo không lành mạnh, Amy Pendleton Kay, một chuyên gia dinh dưỡng tại Top Nutrition Coaching, nói với The Epoch Times.
Dầu oliu nguyên chất là sự kết hợp của chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa, trong đó, 80% là axit oleic đơn không bão hòa, có khả năng chống viêm và chống oxy hóa.
Điều này quan trọng vì theo bà Kay, tình trạng viêm kéo dài có liên quan đến bệnh tim và suy giảm nhận thức. "Người ta cho rằng viêm có thể dẫn đến tích tụ mảng bám trong não, liên quan đến chứng mất trí nhớ", bà nói.
Theo nghiên cứu, chất béo bão hòa có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch tăng cao và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe não bộ và nhận thức bằng cách gây viêm, tăng stress oxy hóa và phá vỡ hàng rào máu não.
Nghiên cứu cũng cho thấy chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa "có mối liên hệ với sức khỏe tốt hơn", theo bà Kay.
Bà Kay nói thêm: "Một số loại dầu hoặc chất béo lành mạnh hơn những loại khác và có tác động khác nhau đến sức khỏe".
Nên hạn chế các loại chất béo bão hòa và ngay cả các loại dầu thực vật như dầu dừa và dầu cọ cũng có hàm lượng chất béo bão hòa tương đối cao so với hầu hết các loại dầu thực vật khác, theo bà Kay.
Tuy nhiên, đang có một cuộc tranh luận ngày càng tăng về việc liệu chất béo bão hòa có thực sự làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và các tình trạng liên quan hay không.
Một số chuyên gia cho rằng nghiên cứu về mối liên quan này đã lỗi thời, những phát hiện gần đây cho thấy tác động của chất béo bão hòa đối với việc làm tăng cholesterol LDL ít hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây.
Các loại dầu thay thế tốt cho sức khỏe não bộ
Trong khi dầu oliu đã được nghiên cứu rộng rãi, các nghiên cứu tiếp theo vẫn đang khám phá cách các loại chất béo và dầu khác nhau ảnh hưởng đến sức khỏe não bộ.
Dầu bơ, có cấu trúc chất béo tương tự như dầu oliu nguyên chất, có thể mang lại những lợi ích tương đương.
Một nghiên cứu năm 2014 cho thấy dầu bơ cải thiện các dấu hiệu nguy cơ tim mạch ở chuột được ăn theo chế độ nhiều đường. Sức khỏe tim mạch kém có liên quan đến các vấn đề về nhận thức.
Dầu cọ cũng đã cho thấy những lợi ích đáng kể về sức khỏe, với một nghiên cứu nhấn mạnh đến tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ của nó. Chất chống oxy hóa có thể bảo vệ các tế bào não khỏi stress oxy hóa và ngăn ngừa tổn thương tế bào.
Stress oxy hóa có thể làm suy yếu quá trình sinh thần kinh, sự tạo ra các tế bào thần kinh mới trong não, gây hại cho chức năng nhận thức. Giống như dầu oliu, dầu cọ cũng giàu axit oleic chống oxy hóa.
Theo nghiên cứu, dầu dừa đã chứng minh được những lợi ích bảo vệ thần kinh, bao gồm giảm stress oxy hóa, giảm viêm thần kinh và cải thiện chức năng ty lạp thể.
"Dầu oliu nên được đưa vào chế độ ăn uống lành mạnh tổng thể, chẳng hạn như chế độ ăn Địa Trung Hải", bà Kay nói, đồng thời nói thêm rằng cần có thêm nghiên cứu để "đi đến kết luận dứt khoát" về vai trò của dầu oliu trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh.
Theo George Citroner - The Epoch Times
Bảo Vy biên dịch
George Citroner viết các bài báo về sức khỏe và y học, bao gồm các chủ đề ung thư, bệnh truyền nhiễm và tình trạng thoái hóa thần kinh. Anh đã được trao giải thưởng Media Orthopaedic Reporting Excellence (MORE) vào năm 2020 cho một câu chuyện về nguy cơ loãng xương ở nam giới.
