Liên tục các ca nhập viện cấp cứu liên quan đến suy thận cấp do nắng nóng trong thời gian gần đây.
Tiến sĩ - Bác sĩ Nguyễn Văn Tuyên, Khoa Nội thận - Tiết niệu tại Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, cho biết một bệnh nhân nam (71 tuổi, sống tại Hà Nội) đã phải nhập viện điều trị trong tình trạng bị tăng kali máu, suy thận cấp do thiếu thể tích tuần hoàn.
Trước đó 3 ngày, bệnh nhân đi làm hoa màu từ 7h đến trưa dưới thời tiết nắng nóng. Trong suốt thời gian này, bệnh nhân chỉ mang theo 500ml nước uống.
Sáng ngày hôm sau, bệnh nhân xuất hiện tình trạng mệt mỏi nhiều, khi ăn uống bị nôn, cuối cùng phải nhập viện khẩn cấp.
Kết quả xét nghiệm cho thấy người đàn ông có tình trạng tăng ure, creatinin máu và được chẩn đoán suy thận cấp do thiếu nước.
Bệnh nhân Nguyễn V.X. (47 tuổi, trú tại thành phố Cẩm Phả, Quảng Ninh) cấp cứu tại Bệnh viện Bãi Cháy với biểu hiện mệt lả, co giật cơ, co quắp chân tay.
Trước đó, bệnh nhân lao động cắt keo ngoài trời nắng nóng nhiều giờ.
Kết quả xét nghiệm máu có tình trạng cô đặc máu nhiều, suy thận cấp. Bệnh nhân được chẩn đoán mất nước, mất điện giải gây suy thận cấp.
Suy thận cấp là tình trạng chức năng của hai quả thận bị suy giảm hoặc mất hoàn toàn trong một khoảng thời gian, nhưng chỉ tạm thời.
Do nhiều nguyên nhân khác nhau mà các chức năng của thận bị suy giảm hoặc mất đi một cách nhanh chóng, khiến mức lọc của vi cầu thận bị suy giảm hoàn toàn, gây ra tình trạng thiểu niệu và vô niệu, làm tăng nồng độ các chất như ure, creatinin trong máu, các cân bằng như nước - điện giải, kiềm - toan và một số cân bằng khác trong cơ thể bị rối loạn...
Về cơ chế gây suy thận cấp, bác sĩ Tuyên giải thích, trời nắng nóng khiến cơ thể mất nước nhiều, mất điện giải.
Khi không được bù nước đúng mức sẽ dẫn tới giảm thể tích tuần hoàn. Thiếu nước sẽ làm giảm cung lượng máu đến mô và các cơ quan, đặc biệt là thận, gây ra tình trạng suy thận cấp.
Theo ông Tuyên, với điều kiện thời tiết nắng nóng, một người làm việc trong môi trường bình thường, không quá nặng nhọc thì mỗi ngày đã phải bù 3 - 4 lít nước.
Do đó, với trường hợp làm việc trong môi trường nắng nóng khắc nghiệt thì mức bù nước càng phải nhiều hơn. Việc bệnh nhân nam 71 tuổi chỉ uống 500ml nước xuyên suốt buổi sáng là không đạt mức yêu cầu.
Cũng theo chuyên gia này, nắng nóng cao điểm tiềm ẩn nguy cơ gia tăng tình trạng mất nước, rối loạn điện giải với biểu hiện triệu chứng như: nhức đầu, mệt mỏi, lả người, ù tai, hoa mắt, tụt huyết áp, buồn nôn, tim đập nhanh và mạnh, chuột rút, tay chân co quắp, co giật… Nguy hiểm hơn là biến chứng suy thận cấp, sốc nhiệt, hôn mê và có thể tử vong.
Đối với trường hợp nhẹ, bệnh nhân có thể được điều trị tại khoa thường, bù nước và điện giải, tránh suy thận cấp. Người nặng hơn bị sốc nhiệt có thể phải lọc máu, điều trị hồi sức tích cực.
Để phòng tránh tác hại nguy hiểm của nắng nóng, người dân nên hạn chế ra ngoài trong khoảng thời gian nhiệt độ tăng cao từ 10h – 17h.
Người lao động hoặc người di chuyển ngoài trời phải cần trang bị đầy đủ bảo hộ lao động, các biện pháp chống nắng.
Mỗi người cần cung cấp đủ nước cho cơ thể hàng ngày, hàng giờ để bù lượng nước mất đi.
Những trường hợp làm việc ngoài trời có thể phải bù 3 – 4 lít nước và nên bổ sung thêm điện giải tránh biến chứng suy thận cấp do mất nước.
Kết hợp với chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung thêm hoa quả hoặc uống nước ép trái cây để đảm bảo đủ vitamin, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
Tránh để gió quạt lùa thẳng vào người, đặc biệt đối với trẻ nhỏ.
Khi sử dụng điều hòa nên để nhiệt độ từ 28-29 độ và hạn chế thay đổi môi trường đột ngột từ trong nhà điều hòa ra ngoài trời nắng nóng, hoặc ngược lại.
Bác sĩ Tuyên cho biết khi đổ mồ hôi, cơ thể không chỉ mất nước mà còn cả điện giải. Vậy nên, nếu chỉ bù nước thì không đủ, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ rối loạn điện giải. Để bù điện giải, người dân có thể uống các loại nước có chất điện giải như nước cam, oresol.
Hoàng Tuấn (tổng hợp)
